نتیجه صبر استراتژیک تهران

راه‌حل آسانی برای مقابله با یکجانبه گرایی آمریکا وجود ندارد. اگر اروپایی‌ها زیر فشار آمریکا کمر خم کنند، ایران هم اظهار خواهد کرد که دیگر به تعهدات و توافقات خود پایبند نخواهد ماند. در این شرایط است که تهران تمایل بیشتری به روسیه و چین پیدا می‌کند. در این صورت ایران چندراهی سختی در پیش رو خواهد داشت که باید تصمیم بگیرد که یا از  عمل به تعهدات خود دست بردارد یا نشان دهد که قدم‌های جدی برای توسعه و افزایش ظرفیت اتمی‌اش برنمی‌دارد. سیاست صبر استراتژیک تهران تاکنون بهترین استراتژی بوده چرا که ایالات متحده باید تصمیم بگیرد تا کجا می‌خواهد در مقابل ایران قرار بگیرد و این شرایط را ادامه دهد.

توافق هسته‌ای که زمان ریاست‌جمهوری باراک اوباما بین ایران و ۵ کشور دیگر به امضا رسید از بدتر شدن یک شرایط بحرانی جلوگیری کرد. این درحالی است که با تغییر دولت در آمریکا، این کشور اولین قدم نامناسب را در این خصوص برداشت چرا که هیچ دلیلی برای بازگرداندن تحریم‌ها علیه تهران و بازگشت به شرایط پیش از برجام وجود نداشت. ایالات متحده دو رویکرد متناقض در خصوص مساله هسته‌ای کشورها در پیش گرفته است؛ دوستان او مانند اسرائیل و هند دارای سلاح هسته‌ای هستند در حالی که ایران را که هیچ شواهدی مبنی بر حرکتش به سمت سلاح هسته‌ای وجود ندارد و تنها فعالیت‌های صلح‌آمیز خود را ادامه می‌دهد، تحریم می‌کند. البته باید این مساله را تاکید کنم که به هر دلیلی با ساخت سلاح هسته‌ای مخالف هستم. در همین راستا ایران اعلام کرد که برخی از تعهدات خود را کاهش می‌دهد و همزمان هم گفت به برجام پایبند خواهد ماند. امروز مساله این نیست که آیا ایران این حق را داشته تا سطح تعهدات خود را کاهش دهد یا خیر، بلکه سوال این است که ایران چگونه می‌خواهد تنش‌ها را مدیریت کرده و بهانه دست جنگ‌طلبان آمریکایی ندهد.

ایران باید همچنان اعلام کند علیرغم آنکه خواسته‌های خودسرانه و غیرقابل توجیه آمریکا را قبول ندارد، اما مایل به همکاری با هرگونه پروسه بین المللی در این رابطه است. آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای به ندرت دربرابر ایالت متحده ایستادگی می‌کند در حالی که ایران همچنان تلاش می‌کند تا اعضای دیگر را از ایالات متحده جدا کند. با این حال ایران می‌تواند همچنان با دعوت از کارشناسان این آژانس و همچنین برخی دیگر از اعضا مانند روسیه، چین، برزیل، ترکیه و دعوت از رسانه‌های بین‌المللی، عملکرد صلح‌آمیز هسته‌ای خود را در چهارچوب برجام برای افکار عمومی شفاف‌سازی کند.

به هیچ عنوان معقول به نظر نمی‌رسد که شما به جای حل مساله بخواهید خونسرد باقی بمانید و در نهایت بهانه به دست آمریکا بدهید. اروپا موظف است اقدامات دیپلماتیک فعالانه‌ای را برای جلوگیری از بدتر شدن شرایط در پیش بگیرد چرا که علاوه بر ایالات متحده همپیمانان منطقه‌ای از جمله اسرائیل و عربستان سعودی به دنبال این هستند تا با یک بهانه آتش جنگ را شعله ور کنند. همچنین هیچ تضمینی مبنی بر اینکه دونالد ترامپ در انتخابات آتی آمریکا پیروز نشود وجود ندارد. تنها هدف اروپایی‌ها این است که خود را از تنش با واشنگتن دور نگه دارند. صرفنظر از رفتار دوگانه و ضعف اروپا، ایران باید یک دیپلماسی خلاقانه را دنبال کند که اهداف شریف و صلح آمیز او را به جامعه جهانی نشان دهد و تهران می‌تواند ابتکار عمل را از ایالات متحده بگیرد.